ارزیابی اثرپذیری اشتغال از رقابت وارداتی (مطالعه صنایع کارخانه ای ایران)

براساس نظریه های اقتصادی می توان انتظار داشت با کاهش یا افزایش قیمت کالاهای وارداتی و با قرارگرفتن تولیدات داخلی در معرض رقابت خارجی وضعیت تولید و اشتغال تحت تاثیر رقابت وارداتی قرار گیرد. از این رو می توان بیان کرد که با کاهش قیمت کالای وارداتی و افزایش تقاضا برای کالاهای وارداتی خارجی، تولید و اشتغال داخلی کاهش می یابد که این اثر منعکس کننده وجود رقابت وارداتی و تاثیر رقابت وارداتی بر سطح اشتغال است. بنابراین درک چگونگی واکنش اشتغال به قیمت کالاهای وارداتی به منظور سیاستگذاری اقتصادی دارای اهمیت است. مقاله حاضر با کاربرد روش داده های تابلویی به آزمون این فرضیه که طی سال های 1375 تا 1390، در صنایع کارخانه ای ایران اشتغال تحت تاثیر رقابت وارداتی قرار گرفته است، می پردازد. در این مطالعه براساس مبانی نظری مطرح شده میزان اشتغال به عنوان متغیر وابسته و شاخص قیمت کالاهای وارداتی، اثر متقابل رقابت وارداتی و سهم واردات، دستمزد، نرخ بهره و وقفه متغیر وابسته به عنوان متغیرمستقل در صنایع کارخانه ای، در نظرگرفته شده است. نتایج نشان می دهد که ضریب متغیر قیمت کالای وارداتی مثبت و اندک و ضریب متغیر اثر متقابل قیمت کالای وارداتی و سهم واردات، منفی و معنی دار شده است. در واقع می توان بیان کرد در این سال ها، با وجود افزایش قیمت کالاهای وارداتی، افزایش سالیانه قیمت کالاهای داخلی نسبت به قیمت کالاهای وارداتی بسیار چشمگیر بوده است، افزایش بی رویه تقاضای واردات از اثر مثبت افزایش قیمت کالای وارداتی بر تولید و اشتغال کاسته است و منجر به کاهش رقابت وارداتی شده است.